“Wat een drukte hier, ik moet echt even weg…”
Voor veel mensen erg herkenbaar. Je bent ergens en opeens kan het je aanvliegen. De muziek staat te hard, het is binnen te warm en de mensen krioelen als drukke mieren om je heen.
Je lichaam en je hoofd willen maar één ding: Wegwezen.
Zodra je weer buiten staat word je lichaamstemperatuur weer normaal, je hartslag gaat weer wat naar beneden en je kan weer rustig om je heen kijken.
Er was sprake van overprikkeling, maar inmiddels ben je weer hersteld en vervolg je je dag weer zoals gepland. Denk je….
Mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH) ervaren bovengenoemde situatie regelmatig, maar met het grote verschil dat de overprikkeling niet altijd weg is zodra de omgeving weer rustig is.
Het lichaam blijft in een soort stressmodus staan waardoor er nog steeds een gespannen gevoel wordt ervaren. In sommige gevallen treden er ook extra klachten op zoals extreme hoofdpijn, stijve nek, pijnlijke schouders, misselijkheid, algeheel onprettig gevoel, moeite met nadenken, problemen met focussen, kriebelend gevoel over (delen van) het lichaam, gevoel van druk in het hoofd of band om het hoofd, plotselinge extreme vermoeidheid etc. etc. etc.
Het bijkomende probleem hierbij is dat deze klachten niet altijd direct na het moment van overprikkeling komen, maar soms ook uren later. Dit is onder andere afhankelijk van hoelang bij iemand het stresssysteem is geactiveerd.
Dit maakt het soms ook zo ongrijpbaar. “Voel ik me nu nog steeds niet goed omdat ik gister over mijn grenzen ben gegaan?” is een vraag die mij regelmatig gesteld wordt. Dit is niet alleen lastig voor de persoon waar het om gaat, maar ook voor de omgeving. (h)erkenning is hierbij essentieel zodat mogelijke aanpassingen in de dag kunnen worden gemaakt waardoor de hersteltijd zou kunnen worden verkort. Denk hierbij aan het nemen van een effectieve pauze (zonder beeldscherm) en het regelmatig afwisselen van fysieke en mentale activiteiten.
Saar Jansen is ergotherapeut en verbonden aan het kernteam van het NAH Netwerk Wijk bij Duurstede en het NAH Netwerk Utrechtse Heuvelrug (in oprichting).
Als zelfstandige ergotherapeut ziet zij veel mensen met niet aangeboren hersenletsel, waarbij zij met name begeleiding biedt bij de niet-zichtbare gevolgen van hersenletsel. Denk hierbij aan overprikkeling en overbelasting.